Sigorta Kuruluşları

Sigortacılık faaliyetinin yapılabilmesi için çeşitli kuruluşlara ihtiyaç vardır. Buna göre, sigorta sisteminde yer alan kuruluşlar, sigorta şirketleri, sigorta aracıları (acente ve broker), aktüer ile sigorta eksperlerinden oluşmaktadır.

1. Sigorta Şirketleri

5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 3.maddesine göre sigorta sözleşmesi yapabilecek kuruluşların, “anonim şirket” veya “kooperatif’ şeklinde kurulmuş olması gereklidir. Kanunumuz, Türkiye’de faaliyette bulunacak şirketler açısından yerli ve yabancı ayrımına gitmemiş ve hangi ülkede kurulmuş olursa olsun sigorta şirketlerinin anonim şirket veya kooperatif statüsünde olmasını şart koşmuştur. Sigorta şirketleri ve reasürans şirketleri, sigortacılık işlemleri ve bunlarla doğrudan bağlantısı bulunan işler dışında başka işle iştigal edemezler.

a) Kuruluş Şartları

Sigortacılık Kanunu’na göre Türkiye’de sigortacılık yapacak kuruluşlarda aranacak koşullar şunlardır:

• Anonim şirket veya kooperatif şeklinde^[1] kurulmuş olmalıdır.

• Hayat ve hayat dışı sigorta gruplarından sadece birinde faaliyet göstermelidir.
• Sigortacılık işlemleri ve bunlarla doğrudan bağlantısı bulunan işler dışında başka işle iştigal etmemelidir.

Kurucuları kanunda aranan niteliklere sahip olmalıdır

 

^[1] Kooperatif şeklinde faaliyette bulunacak sigorta şirketlerinin Kanunun 3/3. maddesine göre, mütüel (karşılıklı) sigortacılık yapması, ortak sayısının iki yüzden az olmaması, yöneticilerine herhangi bir ayrıcalık vermemesi zorunludur. Kooperatiflerin, üyeleri dışındaki kişilerle sigorta sözleşmesi yapabilmesi, bu hususun ana sözleşmelerinde açıkça yer alması şartıyla Müsteşarlığın iznine tâbidir. Kooperatif üyeleri dışındaki kişilerle sigorta sözleşmesi

tutulan fınansal kuruluşlarda ve hakkında 20 nci maddenin ikinci ve üçüncü fıkrası hükümleri uygulanan şirketlerde oy hakkının ya da sermayesinin doğrudan veya dolaylı yüzde on ve daha fazla bir oranda veya bu oranın altında olsa bile denetim ve yönetime etkili olabilecek şekilde denetim ve yönetim kurullarına üye belirleme imtiyazı veren pay sahibi olmaması, 4) Taksirli suçlar hariç olmak üzere affa uğramış olsalar dahi süreli hapis veya sigortacılık mevzuatına aykın hareketlerinden dolayı hapis veya birden fazla adlî para cezasına mahkûm edilmemiş yahut cezası ne olursa olsun basit ve nitelikli zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, görevi kötüye kullanma gibi yüz kızartıcı suçlar ile kaçakçılık suçlan, resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, Devlet sırlannı açığa vurma veya vergi kaçakçılığı suçlarından dolayı hüküm giymemiş olması, 5) Tüzel kişi olması hâlinde bu tüzel kişinin yönetim ve denetimine sahip kişilerin, malî güç dışında kurucularda aranan diğer şartlan taşıması.

• Bir holding bünyesinde faaliyet gösterecek olması hâlinde, holding şirketinin finansal durumu da sigortacılık faaliyetlerini idame ettirmeye yeterli olmalıdır.
• Şirket esas sözleşmesi Sigortacılık Kanunu hükümlerine uygun olmalıdır.
• Müsteşarlıktan faaliyet izni almış olmalıdır.

Yabancı sigorta şirketlerinin ve reasürans şirketlerinin Türkiye’de faaliyet göstermesine ilişkin usul ve esaslar Bakanlar Kurulu tarafından belirlenir (SK.m.3/5).

Müsteşarlık, asgari sermaye miktarını, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Üretici Fiyatları Endeksi artış oranını aşmamak kaydıyla artırmaya yetkilidir (SK.m.5/3).

Öte yandan sigorta şirketlerinin faaliyet göstermek istedikleri her bir sigorta dalı için Müsteşarlıktan sigortacılık ruhsatı almaları da gereklidir (SK.m.5). Alınan ruhsatlar, ticaret siciline tescil ve Ticaret Sicil Gazetesi ile Türkiye çapında dağıtımı yapılan ve tiraj bakımından ilk on sırada yer alan günlük gazetelerden ikisinde ilan ettirilir. Kuruluş işlemlerinin tamamlanmasından itibaren bir yıl içinde ruhsat başvurusunda bulunmamış sigorta şirketleri ve reasürans şirketleri, ticaret unvanlarında sigorta şirketi veya reasürans şirketi ibaresini kullanamaz. Ruhsat almadan sigortacılık faaliyetinde bulunanlar hakkında kanunun 34.maddesinde çeşitli idari cezalar öngörülmüştür.