Hırsızlık Sigortası

Taşınır malların, sahibinden veya elinde bulunduran kişiden hileli bir şekilde çalınması rizikosuna karşı yapılır

sigortada, sigortacı, poliçede gösterilen yerdeki eşya ve malların hırsızlık veya hırsızlığa teşebbüs sonucunda meydana gelecek her türlü hasarını ödemeyi taahhüt eder¹⁷. Aksine kayıt olmadığı sürece sigortanın konusunu, yalnız sigortalıya ait eşya ve mallar ile kendisiyle birlikte oturan ailesi ve çalışanlarına ait eşya ve mallar oluşturur. Nakit para, mücevherat, çek ve senetler ile altın ve benzeri kıymetlerin sigorta kapsamına girmesi için poliçede açıkça yazılmaları ve bedellerinin gösterilmesinden başka kilit altında tutuluyor olmaları gerekir

1. Türleri

Hırsızlık olayları birbirinden çok farklı özellikler gösterir. Bütün hırsızlık olaylarının tek tip poliçede toplanması olanaksızdır. Sigorta konusu eşya ve malların bulunduğu yere göre ev ve işyerinde meydana gelen hırsızlıklar şeklinde bir aynm yapmak mümkünse de hırsızlık sigortasını gruplara ayırmaya yetmemektedir.

Kasa hırsızlık sigortaları: Kasada saklanan para ve diğer kıymetlerin çalınması rizikosunu teminat altına alır²⁰. Sigorta kapsamına giren hırsızlık şekli, genel hırsızlık sigortası ile aynıdır. Ancak kasanın anahtarlarını veya şifresini kullanmak suretiyle yapılan hırsızlıklar teminat dışıdır.

Sigorta tarifesinde, kasa hırsızlık sigortaları, kasaların bulunduğu yer ve ağırlıklarına göre; banka kasaları, ticarethane ve diğer işletme kasaları ve konut kasaları için ayrı ayrı düzenlenmiştir.

Kasa hırsızlık sigortasının yapılabilmesi için konut kasalarında kasa içeriğini gösteren ayrıntılı bir liste yapılması,

Emniyeti suiistimal sigortaları: Sigorta konusu para ve benzeri kıymetleri korumak veya bunlarla ilgili işlemleri yapmakla görevli olan personel tarafından gerçekleştirilen hırsızlıkları teminat altına alır. Gerçekten, bir bankanın veznedarı, mutemedi veya güvenlik görevlisi, kasa şifrelerini bilebileceği gibi anahtarlarını da kolaylıkla elde edebilir. Bankada çalışan personel tarafından hırsızlık yapılması hem daha kolay olur, hem de hırsızlık sigortası teminatı dışında kaldığından büyük zararlara yol açar. Bu nedenle, uygulamada, emniyeti suiistimal (güveni kötüye kullanma) sigortası, hırsızlık sigortasından ayrı olarak yapılmakta ve banka, döviz bürosu, kuyumcu vb. işletmeleri, kendi personelinin kötü niyetli davranışlarına karşı güvence altına almaktadır.

Para taşıma sigortaları: Para ve benzeri kıymetlerin bir yerden başka bir yere taşındığı sırada soygun, kayıp veya kaza sonucunda telef olması rizikolarına karşı sigorta güvencesi sağlar. Bu çerçevede para taşıma sigortaları aşağıdaki rizikolan teminat altına alır:

• Üçüncü kişiler tarafından silâhla tehdit veya zor kullanmak suretiyle yapılan gasp ve hırsızlıklar
• Taşıma aracının kaza yapması sonucunda meydana gelen hasar ve hırsızlıklar
• Taşıma sırasında zorunlu nedenlerden kaynaklanan kayıplar
• Grev, lokavt, kargaşa, halk hareketleri ile bunlara müdahale sırasında veya doğal afetler, yangın, infilâk gibi olaylardan yararlanarak yapılan hırsızlık, yağma ve tahribatlar

2. Riziko

Hırsızlık sigortası, tüm rizikolan sigorta kapsamına almaz. Sigortacının tazminat ödeme yükümlülüğünün

 

doğabilmesi için hasarın, sigorta sözleşmesi, genel şartlar veya poliçede öngörülen şekilde bir hırsızlık olayı sonucunda ortaya çıkmış olması gerekir. Örneğin, hırsızlık teminatı işyerinde kepenk olması koşuluyla verilmesine rağmen işyerinde kepenk olmaması hasarın teminat dışında kalmasına sebebiyet verir^.Dolayısıyla, her türlü hırsızlık rizikosunu teminat içinde

 

görmemek gerekir

Hırsızlık sigortası genel şartlarına göre, sigorta teminatı kapsamına giren rizikolar şunlardır:

• Sigortalı eşya ve malların bulunduğu yerlere, kırmak, zorlamak, tırmanmak, duvar aşmak veya anahtar uydurmak suretiyle girilerek yapılan hırsızlıklar
• Sigortalı eşya ve malların bulunduğu yerlere gizlice girip saklanmak suretiyle yapılan hırsızlıklar
• Sigorta ettiren, ailesi veya çalışanları üzerinde zor ve şiddet kullanarak veya ölümle tehdit ederek ya da bu kişileri yaralamak veya öldürmek suretiyle yapılan hırsızlıklar
• Hırsızlık veya hırsızlığa teşebbüs sonucunda sigorta yerinde meydana gelen hasarlar Hemen belirtelim ki, ziynet eşyalarının hırsızlık sigortası kapsamına girebilmesi için, sigorta genel şartlan uyarınca kilit altında bulundurulması gerekir . 3. Teminat Dışında Kalan Hâller

Yukarıda sayılanlara ek olarak hırsızlık sigortası kapsamında yer alması istenen başka hususlar varsa sigorta sözleşmesinde bunlar da gösterilebilir. Aksi hâlde esas itibarıyla hırsızlık niteliği taşıdığı ve sigortalının zararına yol açtığı hâlde, sırf sözleşmede yazılmadığı için aşağıdaki olaylar sigorta teminatı dışında kalır:

• Sigorta yeri haricînde bulunan hizmetçi ve sandık odaları, garaj ve mahzen gibi yerlerdeki eşya ve mallara yapılan hırsızlıklar,
• Rehin, emanet, ödünç ve kira gibi bir nedenle sigortalıda bulunan eşya ve mallara yapılan hırsızlıklar,
• Sigortalı yerin içinde kimse olmaksızın aralıksız olarak 30 günden fazla süreyle boş bırakıldığı sırada yapılan hırsızlıklar Mağazaların dışı veya giriş hollerinden açılan vitrinlerde bulunan eşyaya yönelik hırsızlık ve tahribatlar,
• Grev, lokavt, kargaşa ve halk hareketleri ile bunlara yönelik müdahaleler sırasında meydana gelen karışıklıktan yararlanarak yapılan hırsızlık, yağma ve tahribatlar.

Sözleşme ile teminat kapsamına alınamayacak rizikolar: Daha önce de belirtildiği gibi hırsızlık sigortası tüm rizikoları kapsayan bir sigorta çeşidi değildir. Bu nedenle, yukarıda belirtilen hırsızlık olaylarına benzer şekilde gerçekleşse bile aşağıdaki olaylar teminat dışında kalır, bu hâllerin sözleşme ile sigorta teminatı altına alınması da söz konusu değildir:

• Sigortalı ile birlikte yaşayan kişilerce yapılan hırsızlık ve tahribatlar,
• Sigorta yerinde sigortalının yanında çalışanlarca yapılan hırsızlık ve tahribatlar,
• Kapı, pencere ve vitrin camlarına hırsızlar tarafından verilen zararlar,
• Hırsızlar tarafından çıkarılan yangın ve infilâktan kaynaklanan hasarlar,
• Hırsızlık dışında başka bir şekilde ele geçirilen asıl anahtarlar ile yapılan hırsızlıklar,
• Doğal afetler, savaş, terör olayları, halk hareketleri veya yangın gibi bir olaydan meydana gelen kargaşadan yararlanarak yapılan hırsızlık, yağma ve tahribatlar,
• Kamu otoritesince yapılan tasarruflardan kaynaklanan hasarlar.