Sigorta Hukuku

SİGORTANIN İŞLEVLERİ

Sigortanın, gerek bireyler gerekse toplum açısından ekonomik ve sosyal hayatta çok büyük önemi vardır. Kişiler, sigorta sayesinde geleceklerini güvence altına alırlar ve daha sonra zarar veren bir olayla karşılaştıklarında zor duruma düşerek topluma yük olmazlar. Başka bir deyişle, sigorta, tedbirli olmanın bir ödülüdür. Aylık gelirinin bir kısmını ayırarak sigorta yaptıran bir kişi, ileriki günlerde uğrayacağı her türlü zararını sigortadan karşılayabilir. Sigorta, ancak bu ihtiyacı duyabilecek belirli bir kültür seviyesine sahip olan toplumlarda gelişebilir. Sigortanın yerleşebilmesi için ayrıca bireylerin günlük ihtiyaçlarından artırabilecek bir ödeme gücüne ulaşmış olmaları da şarttır.

Sigorta, bireylere sağladığı güvence dolayısıyla ülke ekonomisine de katkıda bulunur. Gerçekten sigorta, millî gelirin kaynağını oluşturan sermaye ve emeğin korunmasını sağlar.

Öte yandan ekonomik faaliyetlerin gelişiminde de sigortanın önemli bir yeri vardır. Sigorta edilmemiş değerler

üzerinde meydana gelen bir hasar, bir işletmeyi tamamen yok ederek ticarî hayattan silebilir. Günümüzde sigorta olmaksızın bir gemi, uçak veya kamyonun sefere çıkması düşünülemeyeceği gibi yangına karşı sigortalanmamış bir bina veya fabrika söz konusu olamaz. Kısacası, sigorta ticarî hayatta bireyler ve işletmeler açısından vazgeçilmez bir güvence unsurudur.

İşletmelerin kredi gereksinimlerinin karşılanmasında da sigorta yapılmasının önemli bir etkisi vardır. Gerçekten, bankalardan ticarî kredi almak isteyen bir kişinin sahip olduğu işyerini önceden sigorta ettirmiş olması kredi talebinin kabul edilmesini kolaylaştırır. Ayrıca alacaklı hesabına kredi sigortası yaptırılmak suretiyle borçlunun ölümü vb. bir durumda alacaklının alacağını sigortacıdan güvenli bir şekilde tahsil etmesi de mümkündür. Kredi veren kuruluşların bu tür bir güvence karşısında kolaylıkla kredi açacakları kuşkusuzdur.

Sigorta, kişilerin tasarruf yapmalarına da olanak sağlar. Örneğin, hayat sigortası yaptıran bir kişi, çok az bir tasarruf ile ödeyebileceği primler sonucunda belirli bir sürenin dolmasıyla büyük bir gelir elde edebilmektedir. Bu kişi sigorta yaptırmak yerine sigortacıya vereceği parayı biriktirmiş olsaydı aynı sonucu elde edemeyecekti. Çünkü sigorta ettirenlerden toplanan primler, sigorta matematiği esaslarına göre faizlendirilmekte ve gerçekleşen riziko olasılığına göre hesaplanmaktadır.

Sigorta şirketlerince toplanan primler çok büyük rakamlara ulaştığından sigorta sistemi, ülke ekonomisi ve sermaye piyasalarının gelişimine de katkıda bulunur. Gerçekten devlet, sigortalıları korumak ve sigorta şirketlerinin malî yapılarının güçlendirilmesi amacıyla sigorta fonlarının hangi tür yatırımlara tahsis edileceğini kanunla düzenlemektedir. Bu düzenlemeler sonucunda sigortalılardan toplanan paralar borsaya ve para piyasalarına aktarılmakta böylece ülke ekonomisi gelişmektedir.

 

Sigorta sisteminde, rizikonun mümkün olduğu kadar geniş bir alana dağıtılması esas olduğundan sigortacılık uluslararası bir özellik gösterir. Sigorta şirketleri, garanti ettikleri rizikoları her zaman tek başlarına karşılayamazlar. Bu nedenle, rizikonun çeşitli sigortacılar arasında paylaştırılması yoluna gidilmekte ve çoğu kez bu rizikolar yurt dışındaki şirketlere tekrar sigorta ettirilmektedir. Hemen belirtelim ki sigorta edilen rizikolardan bir kısmının sigortacı tarafından başka bir şirkete yeniden sigorta ettirilmesi işlemine reasürans (mükerrer sigorta) adı verilmektedir.

Bu açıklamaların ışığında, sigortanın işlevleri şu şekilde özetlenebilir:

• Sigorta, bireylere güvence sağlar.
• Sigorta, sermaye ve emeği koruyarak millî gelirin azalmasına engel olur.
• Sigorta, ticarî faaliyetlerin güvenli ve istikrarlı bir şekilde yapılmasını sağlar.
• Sigorta, işletmelerin kredi ihtiyaçlarını kolayca gidermelerini sağlar.
• Sigorta, kişilerin tasarruf yapmalarını sağlar.
• Sigorta, toplanan fonların borsaya ve para piyasalarına yatırılması sonucunda ülke ekonomisinin gelişmesini sağlar.

Sigorta, uluslararası niteliği dolayısıyla ticarî faaliyetlerin yurt dışına yayılmasını sağlar